قهوه گونه های مختلفی دارد که هر کدام دارای زیر گونه هایی می باشند. این گونه‌ها شاخصه های عطری و طعمی متفاوتی داشته که خود را از سایرین متمایز می سازند. معمولاً فقط تو گونه عربیکا و روبوستا جهت مصارف تجاری پرورش می یابد البته گونه دیگری به نام لیبریکا نیز وجود دارد که سهم بسیار پایینی در تولید قهوه دارد.

گونه عربیکا

گونه عربیکا بوته همیشه سبز با برگ بیضی شکل و سبز تیره بوده که می‌تواند تا ۶ متر ارتفاع داشته باشد، در مزارع اندازه ی آن را به منظور برداشت و افزایش تغذیه گیلاس ها تا حدود ۳ متر نگاه می‌دارند. یک گیاه عربیکا حدود ۵۰ سال و بیشتر میوه خواهد داشت، اگرچه بعد از ۳۰ سال عملکردش کاهش می‌یابد درختان عربیکا در دمای بین ۱۵ تا ۲۳ درجه سانتیگراد و در مناطقی که میزان بارندگی سالانه آنها یک و نیم متر است رشد می کنند.

اسیدیته پیچیده و ترکیبات طعمی موجود در گونه های عربیکا به این معنی است که تنوع زیادی در عطر و طعم وجود دارد. به طور کلی شیرین تر هستند و دارای یادداشت های عطر و طعمی از میوه ها،گل ها، شکلات و آجیل هستند. همچنین از قهوه روبوستا گران تر هستند و این گرانی به دلیل نیاز به شرایط خاص کشت مانند آب و هوا و ارتفاع جهت رشد است. دانه های قهوه عربیکا معمولاً بیضی شکل و دارای خوشه مرکزی مشخص و بزرگتر از دانه‌های روبوستا هستند.

دانه عربیکا

گونه ربوستا

گونه روبوستا بیشتر در ویتنام، غرب آفریقا، اندونزی و سایر بخش های جنوب شرقی آسیا رشد می کند. دارای مقادیر اسیدیته پایین تری نسبت به قهوه عربیکا هستند، به این معنی که به طور کلی طعم شیرینی کمتری در آنها وجود دارد. درختان گونه روبوستا می توانند تا حدود ۱۰ متر رشد کنند. آنها دانه های کوچک تر و گردی را تولید می‌کنند.ربوستا برای اولین بار در کنگو کشف شد.درختان ربوستا بعد از سه سال اولین محصول خود را تولید می‌کنند و تولیدات آنها تا ۲۰ تا ۳۰ سال و بیشتر ادامه می یابد.

روبوستا در دمای بین ۲۳ تا ۲۷ درجه سانتیگراد با مقادیر بارندگی سالانه یک و نیم متر یا بیشتر رشد می کند، در حالی که ربوستا در مناطق دشتی،مانند جنگل های بارانی شکوفا می‌شود. بهترین رشد گونه عربیکا در ارتفاع بالا 600 متر از سطح دریا می باشد.مراقبت از درختان قهوه روبوستا بسیار راحت است، این درختان بسیار مقاوم در مقابل شرایط آب و هوایی و آفات گیاهی بوده و به طور متوسط یک سوم ارزانتر از قهوه‌های گونه عربیکا هستند.

یکی دیگر از شاخصه‌های گونه روستا وجود کافئین بیشتر است یا دانه های روستا به طور کلی کوچکتر و دایره تر از دانه های عربیکا هستند.

دانه ربوستا

لیبریکا

گون لیبریکا در ارتفاعات کم و در مالزی و آفریقای غربی پرورش یافته و کمتر از یک درصد بازار تجارت را به خود اختصاص داده‌ است و در فنجان غلیظ و تند هستند، اما طرفداران خود را در بعضی از کشور ها دارند در فیلیپین به باراکو معروف است.

دانه لیبریکا

منبع:

کتاب الفبای قهوه “یک فنجان اسپرسو”